خان و رعیت

در شهرستان بیرجند، وطن نگارنده، دهی است به نام «خوسف». معمول یکی از خوانین خوسف در آن روزها آن بوده که در نماز، در جای سورۀ «قل هو الله»، سورۀ قدر یعنی «انا انزلنا» را تلاوت می کرده. روزی یک فرد عادی، فارغ از قید خانی و غافل از عادت خان، پهلوی خان به نماز ایستاده و پس از قرائت حمد، انا انزلنا را تلاوت کرده است. خان چنان عصبانی شده که او را به باد دشنام و کتک گرفته و گفته است: «پدر سوختۀ ... خان انا انزلنا، تو هم انا انزلنا؟! تو همان قل هو الله آباء و اجدادی خود را بخوان.»

(از صفحۀ 134 کتاب «انقلاب مشروطیت ایران» نوشتۀ مرحوم دکتر محمداسماعیل رضوانی، چاپ سوم، شرکت سهامی کتابهای جیبی، تهران، 2536 شاهنشاهی)