وثوق الدوله

حسن وثوق (وثوق الدوله) فرزند میرزا ابراهیم معتمدالسلطنه در سال 1292 قمری در تهران پا به دنیا نهاد. و پس از پایان تحصیلات و فراگرفتن چند زبان (انگلیسی و فرانسه و عربی) وارد وزارت دارایی گردید. و در اولین دورۀ مجلس شورای ملی به نمایندگی انتخاب شد. و از آن پس که تهران فتح و محمدعلی میرزا خلع گردید، وی رئیس هیأت مدیرۀ کشور شد. و در دورۀ دوم مجلس نیز نماینده، و سپس وزیر دارایی و دادگستری و کشور و خارجه گردید. و در سال 1335 به نخست وزیری منصوب و پس از یک سال استعفا نمود. و دیگر بار در سال 1337 به نخست وزیری نامزد شد و در سال 1339 مستعفی گردید و به اروپا رفت. و پس از پنج سال توقف در سال 1345 به ایران بازگشت و دو دوره نمایندۀ مجلس، و سپس وزیر دارایی شد. و از سال 1348 قمری از مشاغل دولتی خود را برکنار داشت و در سال 1314 به ریاست فرهنگستان ایران منتخب و چند سالی ببود. و مجددا به اروپا رفت و در سال 1325 به ایران بازگشت.

وثوق گذشته از شخصیت سیاسی، مردی دانشمند و شاعری تواناست.

غزل

دل چو آرام نباشد ز تن آرام مخواه

باده صاف ار نبود روشنی جام مخواه

راحت خاطر از این چرخ معلق مطلب

زآنچه در جنبش دائم بود آرام مخواه

روشنائی ز شب و تیرگی از روز مجوی

شادمانی ز غم و پختگی از خام مخواه

حرکات فلکی چون نه به کام فلک است

به خرد تکیه کن و کام زناکام مخواه

همچو خورشید فلک با گهر خویش بتاب

روشنائی چو قمر از دگران وام مخواه

نام جوئی نبود فارغ از آلایش ننگ

گر ترا ننگ نیاید به جهان نام مخواه

دام آزادگی و بند هوی و هوس است

بند درهم گسل و دانه از این دام مخواه

صفحات 235 و 236 کتاب «سخنوران نامی معاصر». تألیف: سیدمحمدباقر برقعی. مؤسسۀ مطبوعاتی امیرکبیر. تهران. [1329 هجری شمسی]

(وثوق الدوله در پنجم بهمن ماه 1329 ش. درگذشت و در شهر قم مدفون شد. بتول وثوق، همسر علی امینی، نخست وزیر ایران در سال های 1340 و 41 دختر وثوق الدوله بود.)