نبرد عقاب (العقاب) یا لاس ناواس د تولوزا

ابوعبدالله محمد فرزند یعقوب بن یوسف بن عبدالمؤمن، ملقب به «الناصر لدین الله» موحدی (حکومت از 595 تا 610 هجری قمری)، در سال 609 هجری قمری در «قلعۀ عقاب» بین «جیان» و «قلعۀ رباح»، نبرد سختی با مسیحیان کرد؛ مسیحیانی که برای انتقام شکست «معرکة الارک = نبرد ارک» آمده بودند.

آنان انتقام سختی از مسلمانان گرفتند. این شکست کمر مسلمانان را در اندلس شکست. لشکرهای متحد مسیحی با موحدین در ارتفاعات عقاب (در دامنۀ جبال شارات = سییریا مورنا یا سیریا مورنا) رویاروی شدند.

سحرگاه روز دوشنبه پانزدهم ماه صفر سال 609 هجری قمری/ شانزدهم ژوئیۀ سال 1212 میلادی، نبرد آغاز شد. سپاه عظیم موحدی در مدت چند ساعت به کلی نابود شد. مسیحیان بزرگترین غنایمی را که تا آن زمان به دستشان نیفتاده بود، به دست آوردند. در آن جنگ مردم مغرب و اندلس نابود گردیدند و هر چه از دلیران و رزم دیدگان در میان ایشان بود، کشته شدند.

نام آلفونسوی هشتم، پادشاه قشتاله ( = کاستیل) به سبب پیروزی اش در جنگ عقاب در شمار پادشاهان بزرگ اسپانیا ثبت شد. در سایۀ این پیروزی بود که قشتاله ( = کاستیل) بر دیگر ممالک مسیحی از حیث سیاسی و نظامی برتری یافت.

طرفه اینکه در شب قبل از نبرد، مسیحیان اکثر شب را به دعا و استغاثه سپری کردند و سپاه مسلمان، مطمئن از کثرت عده و عده، با خاطری آسوده به خواب رفت.

شرح نبرد از صفحه 211 تا 237 کتاب «تاریخ دولت اسلامی در اندلس»، جلد چهارم